Definitio fit per genus proximum et differentiam specificam
horismós ek génous kaì diaforôn ésti
ὁρισμός ἐκ γένους καὶ διαφορῶν ἔστι
O animal racional,
o animal social, o animal político (segundo outra tradución),
o mono núo, o mono en coiro, o mono espido (tres traducións),
o primate que fala,
o primate que fala galego,
o primate que fala español,
o primate que fala inglés,
o primate que fala inglés variedade iankee.
Ben se ve que non sempre o home
-e a muller-, a persoa humana,
ten a mesma esencia.
Para uns o xénero próximo é algo tan xeral
-o xénero sempre é xeral, xa a palabra o di:
xeral, adx., 'referente ao xénero'-, digo que
para eses o xénero é unha nota moi xeral
como a animalidade, un supoñer, isto é,
a condición de pertencente
ao reino dos animais, distinto do das plantas,
dos seres micolóxicos e dos minerais.
Para outros o xénero próximo é próximo de verdade:
a condición de mono ou condición piteca,
a condición de primate, cumio da piteca,
por que non a condición pitecantrópica?
O "home simplemente" é o xénero para a bioloxía divorciada da filosofía;
a persoa humana, esta da que coetaneamente temos experiencia,
é un homo sapiens malia a experiencia nos estar a dicir adoito e continuo
que a sabencia non se lle ve á maior parte dos seus individuos
senón por azar ou por milagre algunha vez.
Mais isto da sabencia xa se refire á diferenza específica,
isto é, a aquela nota pola que a persoa humana se diferenciaría
dos demais seres que comparten con ela o xénero considerado,
supoñamos, a animalidade, a condición piteca,
a de primate, a pitecantrópica ou de homínido.
A definición "primate que fala" vén sendo empregada
pola filosofía próxima á sociobioloxía.
Agora ben, a de "falante" é unha diferenza específica auténtica,
verdadeiramente importante e pertinente,
razón de autenticidade, nobreza e plena humanidade?
Os nacionalsocialistas coidaban que o importante non é
a condición de falante, senón máis ben a da lingua que se fala.
Os "gallegos" de hoxe, fieis ás ensinanzas dos seus formadores e políticos,
pensan que non é persoa humana auténtica
-polo que apenas se diferencia doutros primates ou homínidos-
aquel home ou muller que non fale ben o español e medio fale o inglés americano;
o de tamén falar galego é o de menos,
algo absolutamente prescindíbel.
