Noutro blogue de meu, sobre cuestións directamente lingüísticas, acabo de facer unha entrada que encolo aquí, tendo en conta que nela se expón un feito que, aínda que máis se presta a facer chorar, tamén pode dar ocasión a rir, iso si, brevemente. Breve rías, pois logo!
"Estas dous últimas foron as máis castigadas polo lume [...]."
A énfase é miña. A cita é textual.
Non chega esta aquí extraída dunha redacción escolar. Tómoa da noticia sobre un incendio de verán publicada o pasado día 6 de agosto por un xornal galego. Este xornal por riba gábase de facer periodismo en clave galeguista. Tan galeguista, ben se ve, que os seus redactores descoñecen que o numeral cardinal dous cambia segundo o xénero do substantivo ao que determina ou substitúe; polo que a forma feminina da palabra é dúas, nunca dous. O emprego de dous nesa distribución constitúe un puro e feísimo calco morfosintáctico do castelán.
Mais xa me vexo entrar no emprego dunha xiria metalingüística, ante a cal a ignorancia gramatical dalgún periodista se pode sentir tentada a pensar: "de que me fala este?" A louca, a ousada coma sempre, ignorancia!
Ignorancia que, coma adoito acontece, non se limita ao eido gramatical. Volvamos ao texto da noticia. Citemos a parte do texto ao que a cita anterior se refire anaforicamente:
"As parroquias de Moledo e Teoira, no concello pontevedrés de Marín, tiñan onte pola tarde cheiro a queimado. Aínda que o incendio que afectou á zona producírase o mércores cara ás 19.00 horas e os servizos de extinción tíñano controlado poucas horas despois, ao día seguinte o vento volveu avivar algúns focos que os efectivos de emerxencia da Xunta e do Seaga afanábanse en “apagar”, tal e como contaban algúns técnicos, moi preto da praia da poboación de Loira. Nese lugar, ata as catro da tarde aproximadamente, aínda estivo cargando auga un dos tres helicópteros que prestaron servizo ás parroquias afectadas, basicamente Loira, Ardán, Moledo e Teoira."
Intelligenti pauca! "Estas dous últimas" remite evidentemente a "Moledo e Teoira", referidas no primeiro parágrafo do texto dun xeito circular e pechado, nisto chapeau! Porén, agárrese ben o lector, o xornalista eleva por arte de maxia tres lugares ou aldeas á categoría de parroquias, permitíndose ademais subtraerlle o artigo ao topónimo A Teoira. O lector do xornal que descoñeza a zona, á vista da información que aí se lle dá, pensará que, entre as parroquias do concello de Marín, hai catro ás que afectou o incendio deses días, sendo os seus nomes Loira, Ardán, Moledo e Teoira. Que inmenso erro!
Só Ardán é parroquia. Moledo e a Teoira son aldeas ou lugares desa parroquia. En canto a Loira, é topónimo dun río, unha praia e un barrio da parroquia de Seixo, estremando con Ardán.
Concluíndo direi que me causou gran tristeza a constatación de ignorancia tan compacta, atinxente a eidos tan débiles como vitais da realidade galega: a súa morfosintaxe, a súa toponimia, o seu poboamento e ordenación do territorio. Unha enorme apisonadora castelanomorfa uniforma as mentes galegas facéndoas incapaces de concibir outra realidade do que aquela axeitada á cosmovisión dominante que se expresa por e na lingua de Castela. O galego que nos queda, a mesma realidade que esta lingua expresa, están a nos ser cambiadas de xeito témero e irrecuperábel. A onde imos chegar!
