sábado, 28 de julho de 2012

É HORA DE REBELARNOS

Máis unha vez copio e encolo un artigo do amigo Xaquín, esta vez alertándonos de ata que punto a lingua galega se está perdendo, en canto ao seu uso e en canto ao coñecemento dela, que na manifestación nacionalista do 25 de xullo había moitas persoas que nin nesa ocasión se expresaban en galego. Non me estraña; en ocasións e ambientes semellábeis teño ben de veces, e desde hai anos, percibido ese fenómeno.


É HORA DE REBELARNOS

XAQUÍN CAMPO FREIRE. FONTE DA CRUZ, 26-07-2012.

Fun ao 25 de Xullo do 2012. Vou sendo maior e quero testar. Lego, como herdo sagrado, a lingua e cultura galegas. Mas non sei a quen deixarllas. Non vexo herdeiros. Nin todos os da familia. As últimas vontades son sagradas, se hai quen as respecte.
Nos anos setenta uns rapaces novos, Fuxan Os Ventos, traballadores e universitarios, recuperaban con fachenda a conciencia colectiva de quen eran, de onde viñan, quen eran eles mesmos. E botáronse ao mundo a cantar e proclamar con honra as súas utopías, mentres estudaban duro e arreo para cambiaren a sociedade nas distintas profesións para as que se preparaban. Eran un modelo de vida. Puñan os pelos de punta con aquilo de: “Meu pai é labrego, labrego naceu. Meu pai é labrego, labreguiño eu son. Meu pai é labrego, tamén meus avós. Toda a miña xente de labregos foi.” E cumpría non sermos desertores. E hoxe?
Con eles ía o escudo de honra da lingua galega naquelas presentacións na voz grave de Mini que che removían a alma. Saías de alí absolutamente desacougado na conciencia persoal. Outras veces, eran os mariñeiros ou o mundo obreiro quen aparecían na escena. Tamén os emigrantes e os fillos deles. Sempre con dignidade. Na súa fala, na súa cultura, na súa longa historia de sufrimento. Eu tamén tomei conciencia: Eu son fillo dese labrego, da súa cultura, da súa honradez, da súa clase. E vaia honor!
Mas todo aquilo mudou. Agora, la gente guapa, bilingües de toda la vida, las elites super urbanitas de la cultura dominante, los  birretes de los grandes saraos, fixeron de todos nós uns parvos. Somos la indecente boina. Clase de tropa, dixo aquel señor. E nós e as nosas xuventudes, xeneralizando un pouco, tragamos o anzol. Vivimos dominados, sen valorar o autóctono.
Por que avergoñarse dos devanceiros, Sra. Lago y  demás? Tan malos “lles” foron? Porque eran galegos, non si? Desprézanllos os de Madrid? Pois xa é unha peniña non estar a ben cos que nos deron a vida e o ser  por un pobre complexo deses. Que diferenza con aquel revulsivo que se operou en Fuxan. Teño esperanza nas minorías selectas e asisadas que irán marcando novas rutas.
Hai que rebelarse. Non falo de ningunha revolta violenta, na que sempre volven gañar os mesmos. Falo dunha verdadeira revolución de mentes, pensamentos e modos de vida de todos nós. Non falo de ningunha toma de poder. Para facelo mal xa están os que están, e os de antes. Falo, ao estilo de Xesús de Nazaré, dun cambio sincero de mentes e corazóns. Dunha conversión. Somos nós, o pobo, quen te de reaccionar e facer un verdadeiro cambio en maneiras de ser e estar, de concibir a vida e relacionarnos. Non lle botemos a culpa a ninguén. O galego, a galeguidade, todo o que ten que ver con nós, se non van ben, a grande culpa é nosa. E non haberá solución mentres non haxa reaccións transformadoras no colectivo común, empezando por abaixo. No día da Patria Galega, nin todos falabamos no de nós. E sentín verdadeira mágoa.
Temos de recuperar as propias raíces, a riqueza que como pobo nos asiste e desde aí abrirnos a todo o mundo. Non fai falta levar broches de ouro nos puños e estar tocando neles arreo liberando ansiedade por estar convencidos de enganar a xente. Os dos bancos, os bispos e toda a xente guapa lócenos ostentosamente. Por que será?
Pobre xente acomplexada que só sabe destruír! Que fixeron de positivo? Transmitir as súas miserias conceptuais. Queimar arreo libros de texto coma os mellores inquisidores? Non se decatan, Sr. Vázquez e Sr. Lorenzo, que os libros arden mal? Puxeron Galiñas Azuis, e agora xa están a meterlles chave, porque son para os fillos do pobo, e se fican sen escola, mellor, serán uns sen voz, unhas pobres galiñas azuis. Un ferrollo inmisericorde caeu para Preescolar na Casa, Galescolas, Parvularios ou xardíns de infancia. Todo vai fechar. Pero as aulas dos poderosos, esas, engordáronas. Eu nunca quixera pasar á memoria sendo tan nefasto coma vostedes. Non lles pediremos contas algún día? Os banqueiros xa empezan a ser chamados.
Sr. Feijoo, non é estraño que o idioma se degrade. Vostede deturpa todo o de nós. Elimina as leis reguladoras, que non xa protectoras, do propio idioma. Cando fala no de nós, delátase. Non lle quere. Vostede non é ningún modelo. Un mínimo de amor propio e decencia. E logo anda a chorar polas silveiras adiante que non sabe inglés. Pois estúdeo, señor Presidente, que o seu correlixionario Aznar presume de telo dominado en seis meses e de conferenciar na anglofonía. Vostede é menos intelixente do que el? En moi pouca estima se ten. E de ser así, quizais non serve para o cargo, no que sempre aparece tan estirado, onde semella que todos lle ficamos pequenos ou mesmo lle debemos a vida. En tres anos destruíu vostede o labor de máis de mil de todo un pobo. Que conciencia!
Pero a culpa é nosa. No 25 de xullo nin todos falabamos galego. Eu estiven alí. É hora de rebelarnos, empezando por nós mesmos.
E eu quero testar. A quén llo deixo?

quinta-feira, 5 de julho de 2012

Un ano despois, volve o Calixtino


       Apareceu por fin o Codex Calixtinus. O acontecemento inspiroulle -é esta a palabra?- a Xaquín Campo Freire esta atinada comparanza e reflexión. Terá razón. Como non! Porén, Xaquín, non sabías que os monumentos funerarios son máis prezados do que as persoas donas dos corpos que naqueles dormen o sono eterno?! Así lle dixo a musa ao noso amigo:


O CODICE CALIXTINO E A LINGUA GALEGA 1

XAQUÍN CAMPO FREIRE. Fonte da Cruz.10-07-2012.

A tía Sabina de Agramonte, a nosa costureira cando ficamos sen nai, era unha muller sumamente intelixente. Hai que saber ler para hoxe e para o futuro, dicía. Coleccionaba historietas dos cegos. Catro por unha peseta na feira de Parga. E logo sacáballe punta a todo. Velaquí, en síntese, dúas delas e uns ganduxos de reflexión para chegarmos ao fondo da vida
Había unha vez un sitio, Galiza, que tiña un tesouro. Estaba na Catedral de Santiago. Uns polos outros, aquilo non estaba seguro. Un electricista facía choiadas alí e tivo a feliz idea de levalo un ano para a súa casa. Todos a laiar a inmensa perda do Códice. Descubrírono e botáronse, coma tolambróns, contra del e da súa familia.
Reflexión da tía Sabina: Fixo máis por ese tesouro o electricista do que todos os xerifaltes civís e eclesiásticos, pobo galego incluído. Non son de loanza os métodos. Porén, dado que o coidou, non o vendeu, nin lle fixo dano, grazas a el e á súa familia todos soubemos de que tiñamos un tesouro moi antigo e de moito valor. Antes, só catro sabidos enchían a boca falando del para darse o pote e deixarnos pampos coas súas palabras requintadas. Agora está de novo na Catedral.
Por eses mesmos tempos había un pobo, Galiza, que tiña lingua e cultura de seu. E chegou un señor chamado Feijoo e comezou a desprestixiala, mesmo a atacala. “Se eu chego a mandar, eliminarei as leis que regulan esa lingua.” E escolleu a un tal J. Vázquez que tivo a feliz idea de destruír milleiros de libros de matemáticas e outros do ensino, para que os mestres non puidesen aprenderlles por eles aos nenos. E fixo moitas outras cousas. Os meniños ata os cinco anos non debían escoitar nunca esa lingua dentro dos centros de ensino. Axudoulle un señor Lorenzo que disque era moi entendido nesa lingua e nesa cultura. Andaban todos eles moi amoucados. Tiñan detrás, por arriba e por abaixo, un sector moi sectario que sempre tiveron a menos aos seus devanceiros que só falaran nesa ‘maldita’ lingua de clases populares dese país. Cando dicían algo “en país”, eran patéticos: “Desván de los Monjes”, bilingüismos harmónicos e outras andrómenas, como as dunha tal Lago con Los Caramiñales y Las Ribeiras. Porén, o pobo, salvadas as minorías, tragou o anzó de non lle dan valor ao tesouro e repetían o retrouso: “E total o galego non val para nada”. Xa o dixeron os da Xunta. E o mesmo Valedor do pobo censurou a un profesor por escribir que a lingua propia da Galiza é o galego. Tiña escrito que o pobo é o único que fala, cando menos, dous idiomas. Pero só eles. Non lle valeu de nada. 
Reflexión da tía Sabina. O electricista pagou duro por facer máis famoso o Códice Calixtino. Conservouno intacto, sen rompelo nin manchalo. Temos o tesouro. Aí está de novo na Catedral. El fixo que todo aquel pobo da historieta soubese que desde moi antigo había un camiño famoso polo que se chegaba Á Galiza, a Jacobusland.
Os do segundo cantar de cego esnaquizaron o tesouro da lingua, xa sen posibilidades de reparación. Non só destruíran o tesouro. Tamén destruíron a catedral: o pobo falante. Xa non hai pobo onde deixala de novo. Non a valora, non a estima, non a fala. El, que foi quen a creou, fixo medrar e foi transmitindo esa riqueza: O patrimonio espiritual de poder ter fala de seu en calquera lugar.
Estes fóronse para as súas casas sen que ese pobo se decatara da riqueza destruída. Coma no mito de Esaú: E todo por unha cunca de lentellas. O poder corrompe.
Vós non sexades así. Aprendede a valorar e gardar os verdadeiros tesouros que temos. Grazas, tía Sabina. Sabe máis a costureira da aldea do que mil deses fantoches.