Non, non!, diremos arreo

Cadro conforme, Xaquín, contigo:
cómpre falar, berrar, dicir ben alto
a verdade escontra da mentira e a senrazón,
contra a bruta ideoloxía que se impón
por riba da beleza e a verdade.
Non hai que ter con eles máis receo
ca o de non nos negarmos a nós mesmos
nin os nosos principios solidarios
cos máis pobres, cos grandes desherdados,
coa bondade, a unidade e a beleza
-transcendentais do ser e do absoluto-
seguidos, aínda así, sen fanatismos
nin fundamentalismos. E despois,
se puidermos, sen faltarlle
ao respecto a ninguén, nin tan sequera
a eses que coidamos ignaros e malignos
nos seus plans destrutivos do que é xusto
e bo e necesario. Berraremos,
falaremos, se é preciso choraremos:
"Pois que o que chora, vive, iremos indo;
indo, chorando, andando,
salvaxe voz que ha de trocarse en ira,
en coitelo de berros e alboradas
para rubir ao cumio das aldraxes.
E pois que cada tempo ten seu tempo
iste é o tempo de chorar."
Celso Emilio foi un deses profetas
-dos que falas, Xaquín- naquela altura
e os seus versos de denuncia aínda gardan
a primeira vixencia:
forza para causar vergoña aos outros
e alivio para as mágoas de nosoutros.

Resoen as denuncias e das túas
a nova entrega que aquí copio e encolo:

É máis cómodo calar.
Pero tamén hai que falar.
E cando a fala está ameazada, cómpre falar.

Xa vou tirando a vello.
Non quixera que endexamais me poidesen acusar
de ter pecado contra da nosa fala
por pensamento, por matinacións, por obra,
por palabras destrutivas,
por silencio covarde, por omisión.

Prefiro pasarme e que me digan que se me nota afecto,
amor, emoción, fidelidade, doenza íntima, etc.
Adxectiva como queiras. Éme igual.

Pero penso que, nestes intres, temos que falar.
E cantos máis, mellor.
Civilizadamente e, se pode ser, con tenrura e poesía.
Pero hai que falar.

Hai moita xente a mentir e cómpre dicilo.

Xa sei. Algún xa me dixo por que non investía o tempo
noutras causas: pobres, enfermos, etc.
Graciñas. A iso tamén llo dou e diso tamén teño sensibilidade.
Pero eu tamen sei dicir algo:
Acompáñademe no sentimento de salvar a lingua.
Non veñades logo ao tanatorio darme o pésame.

Unha aperta.

Sempre teu.

Xaquín.

FÁLAME NESA LINGUA MELOSIÑA

XAQUÍN CAMPO FREIRE

Hoxe vou tirar pola vea bíblica. Síntome provocado polo encargo que recibiu o profeta Xeremías. (Xr 1, 10): “Irás a onde eu te envíe e diraslles todo o que eu che ordene. Non lles teñas medo:
“ ... para arrincar e destruír: a chamada denuncia profética.
“ ... para edificar e plantar”: promover o cambio e a conversión, alimentar a esperanza, anunciar a salvación prometida, construír o futuro: as utopías proféticas.

Nós tamén temos profetas. Profetas que miran cos ollos do corazón á nosa xente, á nosa terra, á nosa lingua, para edificar e plantar:

Como sei que pode haber algúns que non coñezan esta profecía do noso benquerido poeta cego, Valentín Lamas Carvajal (1880), velaí vai, aínda que non completa:

Fálame nesa lingua melosiña/ que celestiais armunías ten:
Fálame na linguaxe da terriña/ se é que me queres ben.
Se desexas probar do teu cariño/ as tenruras o fogo e a pasión,
Proba con me chamares “amantiño”/que me tes moito amor.
Fálame nesa fala pracenteira/ tristuras fai sentir ao corazón,
Non sei que morno acabamento brando/ nin que vaga emoción.
Arrólame cos ecos desa fala/ que tan ben fai sorrir como chorar;
Música que os ouvidos non regala/ das xentes doutro chan.
Fálame na linguaxe dos galegos/ se me queres facer moito sentir;
Na fala que ata nos labios dos labregos/ non sei que ten pra min.
Arrólame co ritmo regalado,/ coa sonora, infinita vibración,
Do falar polas fadas inventado/ pra meigar corazóns.
Xa de neno esa fala melosiña/ o meu feitizo, a miña gloria foi;
Fálame na linguaxe da terriña/ se é que me tes amor.

Dicídeme, oh vós que transitades por estes lares, se despois disto aínda pode haber quen persiga, quen calumnie, quen refuse, quen se avergoñe, quen teña complexo, quen ataque, quen minta, quen acuse de agresividade a esta lingua “que é máis leda que os tonos da muiñeira/ e máis doce que o mel.”

Pero o profeta tamén ten a misión de arrincar e destruír. Velaquí outros tres profetas:
“O galego que non fala/ a lingua da súa terra,/ nin sabe o que ten de seu,/ nin é merecente dela."( Victoriano Taibo)
“O que naceu en Galicia/ e da súa fala renega/ ese nin á propia nai/ lle sabe ter reverencia.” (AVELINO DIAZ, Devezos, 1947).
“Dálles unha carda aos fillos,/ Galiza, que se che malvan;/ que os hai que de ti renegan/ e a fala túa non falan.” (LEIRAS PULPEIRO, M., Cantares gallegos, 1911).

Señores da Xunta, Sr. Feijoo, Sr. Valedor do Pobo, venceredes con argucias e falacias. Pero non convencedes. Non falades coma os nosos profetas de todos os tempos.
Pais e nais, como lle dixo o raposo ao Principiño, somos para sempre responsábeis para todo aquilo que domesticamos: (“O que pertence á herdanza doméstica secular, á familia”). “Es responsábel da túa rosa.” Somos responsábeis de transmitir a fala.
Temos futuro, temos mañá”(Fuxan os Ventos).